ရွင္ပုဏၰ၏ႏွလံုးရည္ႏွင့္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္း

သာ၀တၳိျပည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ျမတ္စြာဘုရားရွင္္သီတင္းသံုးေနေတာ္မူစဥ္ တစ္ေန႔တြင္အရွင္အာနႏၵာသည္ဘုရားရွင္ကို္ခ်ဥ္းကပ္လ်က္ “ အရွင္ဘုရား ဘုရားရွင္တို႔သည္ ဤဥပုသ္ကိုပင္ ျပေတာ္မူၾကပါသေလာ၊ အျခားေသာဥပုသ္ကိုပင္ျပေတာ္မူၾကပါသေလာ” ဟုေမးေလ်ာက္သည္။ ဘုရားရွင္က ၀ိပႆီစေသာဘုရားရွင္တို႔သည္ ဥပုသ္ျပရန္အခ်ိန္ကာလကြာျခားၾကေသာ္လည္း ၾသ၀ါဒမွာအတူတူပင္ျဖစ္သည္ဟု မိ္န္႕ေတာ္မူသည္။ ထိုမိန္႔ေတာ္မူခ်က္တြင္………

သဗၺပါပႆအကရဏ၊ံ ကုသလႆူပသမၸဒါ။

                             သစိတၲပရိေယာဒပနံ၊ ဧတံဗုဒၶါန သာသနံ။

                                                                             (ဓမၼပဒ၊ ၁၈၃)

          ဟူ၍ဘုရားရွင္တို႔၏သာသနာကိုအခ်ဳပ္မၽွထုတ္ျပေဟာညြန္ခဲ့သည္။ ထိုဗုဒၶသာသနာအနွစ္ခ်ဳပ္မွာ….

                             “မေကာင္းမႈဟူသမွ်ကို မျပဳလုပ္ျခင္း

                             ေကာင္းမႈကုသိုလ္နွင့္ျပည့္စံုေစျခင္း

                             မိိမိစိတ္ကိုျဖဴစင္ေစျခင္း -ဤသည္ကား ဘုရားရွင္တို႔၏ အဆံုးအမေတာ္တည္း။” ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ထိုဆံုးမခ်က္ကို…….

                             “မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္

                             စင္ေအာင္စိတ္ကိုထား” `ဟု မင္းကြန္းတိပိဋကဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက ေဆာင္ပုဒ္ျပဳလုပ္ထားခဲ့ေလသည္။ ဤေဆာင္ပုဒ္အတိုင္းပင္ ဗုဒၶ၏အဆံုးအမ ဗုဒၶသာသနာ၏ လိုရင္းအခ်ဳပ္မွာ မေကာင္းမႈဟူသမွ်ကိုမျပဳလုပ္ဘဲ ေရွာင္ၾကည္ျခင္း ကုသိုလ္ေကာင္မႈနွင့္ျပည့္စံုေအာင္ အားထုတ္ျခင္းနွင့္၊ မိမိစိတ္ကိုျဖဴစင္ေအာင္ၾကိဳးစားပြားမ်ားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဤတြင္ေရွာင္ၾကည္ရမည့္ မေကာင္းမႈသည္ မည္သို႔သေဘာရွိပါသနည္း၊ မေကာင္းမႈ၏သေဘာသဘာ၀ကို( ဓမၼပဒ ၁၅၊၁၇)ကဤသို႔ဆိုထားသည္။

          “ ျပဳလုပ္ေနစဥ္မွာလည္းစိုးရိမ္ရ၊ ပူပန္ရ ျပဳလုပ္ျပီးေသာအခါမွာလည္းစိုးရိမ္ရ ပူပန္ရ၊ ပစၥဳပၸန္တမလြန္နွစ္တန္လံုး၌ စိုးရိမ္ရ ပူပန္ရေသာအမႈသည္ မေကာင္းမႈ၏သေဘာျဖစ္ေလသည္။” ယင္းမေကာင္းမႈ၏တရားကိုယ္မွာကား ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ ျဖစ္သည္။ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟကိုအေျခခံ၍ၾကံစည္ၾကသည္၊ ေျပာဆိုၾကသည္၊ျပဳလုပ္ၾကသည္။

          မေကာင္းမႈနွင့္ဆန္႔က်င္ဘက္သေဘာမွာ ေကာင္းမႈျဖစ္သည္။ထိုေကာင္းမႈ၏သေဘာမွာ မည္သို႔ရွိသနည္း၊ ယင္ကိုလည္း(ဓမၼပဒ ၁၆၊၁၈)ကဤသို႔ဆိုထားသည္။

          “ ျပဳလုပ္ေနစဥ္မွာ နွစ္သက္၀မ္းေျမာက္ရသည္၊ ျပဳလုပ္ျပီးေသာအခါ၌လည္း နွစ္သက္၀မ္းေျမာက္ရသည္၊ ပစၥဳပၸန္တမလြန္နွစ္တန္စလံုး၌ နွစ္သက္၀မ္းေျမာက္ရသည္။ထိုအမႈကိုျပဳသူသည္မိမိ၏စင္ၾကည္ေသာအလုပ္ကို ျပဳလုပ္ေနသည္ကိုသိျမင္ရ၍ အလြန္္ပင္နွစ္သက္၀မ္းေျမာက္ရသည္။”

          ထိုေကာင္းမႈ၏တရားကိုယ္မွာ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ယင္းအေလာဘ၊ အေဒါသ၊အေမာဟတို႔ကိုအေျခခံ၍ ၾကံစည္မႈ၊ေျပာဆိုမႈ၊ၾကံစည္မႈတို႔ကိုျပဳလုပ္ေနျခင္းသည္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ကိုျပဳလုပ္ေနျခင္းပင္ျဖစ္ေလသည္။ ေကာင္းမႈကုသိုလ္မ်ားတိုးပြားေအာင္မိမိစိတ္ကိုျဖဴစင္ေအာင္ပြားမ်ားအားထုတ္ေနသမွ်သည္ ျမတ္စြာသာသနာ၊ ျမတ္စြာဘုရား၏ အဆံုးအမတည္ေအာင္အားထုတ္ေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္ဟုဆိုနိုင္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ေျပာရလ်င္သာသနာျပဳေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ မိမိ၏စိတ္နွလံုး၌ မေကာင္းမႈဟူသမွ်ကင္းစင္ျပီး ေကာင္းမႈကုသိုလ္တရားျဖင့္ျပည့္စံုကာစိတ္ျဖဴစင္ေနလ်င္ မိမိ၏နွလံုးသား၌ ျမတ္စြာဘရား၏အဆံုးအမ၊ျမတ္စြာဘုရား၏သာသနာတည္ေနသည္ဟုဆိုနိုင္သည္။ သို႔ျဖစ္၍သာသနာျပဳျခင္းဆိုသည္မွာလည္း ထိုေလာဘ၊ ေဒါသ၊ေမာဟတရားတို႔ ကင္းစင္ေအာင္ျပဳလုပ္အားထုတ္ေနျခင္းသာျဖစ္သည္။ မိမိ၏စိတ္နွလံုး သူတပါး၏စိတ္နွလံုး၌ရွိေနေသာယင္းေလာဘ ေဒါသ ေမာဟအညစ္အေၾကးမ်ားကို သန္႔ရွင္စင္ၾကည္ေအာင္ျခင္းသည္သာသနာျပဳေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေျပာင္းျပန္အားျဖင့္ဆိုရလ်င္ကား ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟတရားတို႔ကိုကင္းစင္ေအာင္မျပဳလုပ္ဘဲ ယင္းေလာဘ ေဒါသ ေမာဟတရားတို႔ တိုးပြားေအာင္ျပဳလုပ္ေနျခင္းသည္ စင္စစ္သာသာနာျပဳေနျခင္းဟုမဆိုနိုင္ေပ။ ျမတ္စြာဘုရား ၄၅ ၀ါကာလပတ္လံုး မနားမေန သတၱ၀ါတို႔အားတရားေဟာေတာ္မူျခင္းသည္ သတၱ၀ါတို႔၏သႏၱာန္၌ကိန္းေနေသာ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ အညစ္အေၾကးတို႔ကိုတရားဓမၼအျမိဳက္ေရျဖင့္ေဆးေၾကာျပီး ေကာင္းမႈကုသိုလ္တရားတို႔ျဖင္ျပည့္စံုေစကာ ခ်မ္းသာသုခတရားမ်ားခံစားၾကရေစျခင္းအတြက္သာျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍မိမိ၏စိတ္နွလံုး၌ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟတရားတို႔ ဘယ္အတိုင္းအတာထိနည္းပါးသနည္း နည္းပါးသည္နွင့္အမွွ်ျမတ္စြာဘုရား၏အဆံုးအမသာသနာသည္လည္း မိိမိ၏သႏၱာန္၌ ယင္းအတိုင္းအတာနွင့္အညီတည္ရွိေနသည္ဟုဆိုိုနိုင္သည္။

          သာသနာသည္ကိေလသာအပူခပ္သိမ္းကင္းျငိမ္းေသာ ေအးခ်မ္းမႈအတိျဖင့္ျပီးျပည့္စံုေသာျမတ္စြာဘုရား၏ ေမတၱာနွလံုးသားအလ်ဥ္မွစီးဆင္းေပၚထြက္လာခဲ့သည္ျဖစ္၍ ထို႔ျပင္ကိေလသာမ်ားစင္ၾကယ္ျပီးေအးခ်မ္းေသာ နွလံုးသားပိုင္ရွင္ျဖစ္ေသာ သူေတာ္စင္မ်ားအဆက္ဆက္ သယ္ေဆာင္လာခဲ့သည့္အေမြျမတ္ အေမြမြန္ျဖစ္ေလသည္။ သို႔ျဖစ္၍ သာသနာသည္ ကမၻာေလာကၾကီးအားအလွဆင္ေပး၏။ သာသနာပ်ံ႕ႏွ႔ံသေလာက္ ကမၻာၾကီးတြင္ျငိမ္းခ်မ္းမႈလည္းတိုးပြားလာမည္ျဖစ္ေပ၏။ သို႔ျဖစ္၍ ျမတ္စြာဘုရား၏ သာသနာေတာ္ တည္တန္႔ဖို႔အတြက္လည္းေကာင္း၊ ျပန္႔ပြားဖို႔အတြက္လည္းေကာင္း ၾကိဳးစားအားထုတ္ၾကရာ၌ သာသနာေတာ္နွင့္ ထိုက္တန္ေသာ ေမတၱာနွလံုးသားထားရွိဖို႔လည္းအေရးၾကီးေပ၏။ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟတရားဆိုးမ်ားဖံုးလြႊမ္းျပီးေမတၱာတရားေခါင္းပါးေသာပုဂၢိဳလ္၊ ေဒသတို႔၌ သာသနာတည္တန္႔ျပန္႔ပြားဖို႔မျဖစ္နိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ေလာက၌သာသနာေပၚေပါက္လာဖို႔ခဲယဥ္းသလို ဘုရားမရွိသည့္ေနာက္ သာသနာေတာ္ေပ်ာက္ကြယ္မသြားေအာင္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔မွာလည္းမလြယ္ကူေတာေပ။ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းကိုလုပ္ရာတြင္လည္း တစ္ဦးေကာင္း တစ္ေယာက္ေကာင္း စနစ္ျဖင့္လုပ္ေဆာင္၍ရေသာအရာလည္းမဟုတ္ေပ။ သာသနာေတာ္ကိုထိန္းသိမ္းေရး၊ ျပန္႔ပြားေစေရးသည္ သာသနာေတာ္ကိုလက္ခံယံုၾကည္သူနွင့္ သာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္တို႔၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ရွိမႈအေပၚတြင္မ်ားစြာတည္၏။

`        သာသနာျပဳလုပ္ငန္းကိုလုပ္ရာတြင္ အမည္ခံကိုယ္က်ိဳးရွာသေဘာမဟုတ္ဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္က သာသနာအေပၚတြင္ေလးေလးနက္နက္ယံုၾကည္သက္၀င္မႈရွိျပီး၊ ဇြဲ၀ီရိယၾကီးၾကီးျဖင့္ ကိုယ္က်ိဳးကိုမၾကည့္ဘဲ၊ သူတပါးတို႔၏အေပၚ၌ ေမတၱာတရားၾကီးမားစြားထားကာစြမ္းေဆာင္နိုင္ဖို႔လိုသည္။ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းကိုျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္သည့္ပုဂၢိဳလ္ ကိုယ္တိုင္ကလည္း အသိပညာၾကြယ္၀ျပီး သီလ သမာဓိပညာစေသာကိုယ္က်င့္တရားနွင့္ျပည့္စံုဖို႔အေရးၾကီးေလသည္။ ထို႔ျပင္မိမိသိခြင့္က်င့္ခြင့္ရထားေသာ သီလ သမာဓိပညာစေသာတရားမ်ားကို သူတပါးတို႔အားျဖန္႔ေ၀သည္အေနျဖင့္ေဟာေျပာပို႔ခ် မၽွေ၀ေပးနိုင္ဖို႔လည္းအေရးၾကီးေပသည္။

          ျမတ္စြာဘုရားသက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္တုန္းက သာသနာျပဳလုပ္ငန္းကိုေဆာင္ရြက္ၾကသည့္ရဟန္းေတာ္မ်ားအနက္ သုနာပရႏၱတိုင္းသားရွင္ပုဏၰသည္ ဆုတ္နစ္ျခင္းအလ်ဥ္းမရွိေသာ ၾကီးမားေသာ လံုလ၀ီရိယ၊ ၾကီးမားေသာဇြဲအဓိ႒ာန္ ၾကီးမားေသာစြမ္းပကား၊ျပင္းထန္ေသာသာသနာျပဳစိတ္ဓာတ္ရွိေသာစံျပသာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္တစ္ပါးျဖစ္သည္။ ရွင္ပုဏၰသည္ မိမိ၏ေမြးရပ္ေျမေဒသသို႔ ျမတ္စြာဘုရား၏ေဒသနာေတာ္ကိုေဆာင္ၾကဥ္းသြားေသာပထမဆံုးပုဂၢိဳလ္လည္းျဖစ္သည္။ ရွင္ပုဏၰမေထရ္၏ ေမြးရပ္ေျမဇာတိမွာ သုနာပရႏၱတိုင္း သို႔မဟုတ္ မဟာရွတ္တရျပည္နယ္အတြင္းရွိ သုပၸာရက ေဒသျဖစ္သည္။ သုပၸာရကသည္ ဇမၺဳဒိပ္ကြ်န္းရွိ သေဘၤာဆိပ္ျမိဳ႕တစ္ျမိဳ႕ျဖစ္သည္။ ပုဏၰ၏ဖခင္သည္ ကုန္သည္တစ္ဦးျဖစ္ျပီး ခရီးအလွမ္းေ၀းကြာေသာ အရပ္ေဒသမ်ားသို႔အထိ သြားေရာက္လ်က္ ကုန္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္သည့္ အလုပ္ျပဳလုပ္ေလ့ရွိသူျဖစ္သည္။ ပုဏၰသည္လည္း မိ်ဳးႏြယ္စဥ္ဆက္ ဆင္းသက္လာေသာ ကုန္သည္အလုပ္ကိုပင္ျပဳလုပ္သည္။ တစ္ၾကိမ္တြင္ ပုဏၰသည္ကုန္သည္ၾကီးအုပ္စုၾကီးတစ္စုနွင့္အတူ သာ၀တၳိသို႔ေရာက္ရွိသြားေလသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာ၀တၳိျမိဳ႕ရွိ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌  သီတင္းသံုးေနေတာ္မူသည္။ ျမတ္စြာဘုရားအထံေတာ္မွ တရားေဒသနာေတာ္ၾကားနာရေသာအခါ ပုဏၰသည္ ေလာကီလူေဘာင္ကိုျငိေငြ႔လာျပီး သာသနာေတာ္အတြင္း ၀င္ေရာက္လ်က္ ရွင္ရဟန္းျပဳလုပ္လိုသည့္ဆႏၵ ျဖစ္ေပၚလာေသာေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶအား ေလ်ာက္ထားေျပာျပေသာအခါ ျမတ္ဗုဒၶက ပုဏၰအား ရဟန္းျပဳေပးလိုက္သည္။ ရဟန္းျပဳျပီးသည့္ေနာက္ ပုဏၰသည္ ျမတ္ဗုဒၶ၏အထံေတာ္တြင္ ေန႔ရက္အတန္ၾကာမွ် ေနထိုင္သီတင္းသုံုးသည္။

          ရဟန္းတာ၀န္၀တၱရားမ်ားကို အျပည့္အ၀လိုက္နာျပဳလုပ္ ေဆာင္ရြက္ေသာေၾကာင့္ပုဏၰမေထရ္သည္ အားလံုး၏ခ်စ္ၾကည္ေလးစားမႈခံရေသာ မေထရ္တစ္ပါးျဖစ္လာသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပုဏၰမေထရ္သည္သာ၀တၳိတြင္ေနလိုစိတ္မရွိဘဲ မိမိ၏ဇာတိေဒသ သုပၸာရကသို႔ုျပန္ျပီး ျမတ္စြာဘုရား၏တရားေဒသနာကို ျဖန္႔ျဖဴးလိုေသာအာသီသရွိလာသည္။ ထိုေၾကာင့္သာ၀တၳိျပည္၌ အထိုက္အေလ်ာက္ ေနထိုင္သီတင္းသံုးျပီးေသာအခါ တစ္ေန႔ေသာအခါ၌ ျမတ္စြာဘုရားအထံေတာ္သို႔ ခ်ဥ္းကပ္ျပီးလ်င္ မိမိ၏ဆႏၵကုိထုတ္ေဖၚေျပာျပလို္္က္သည္။

          “ အရွင္ျမတ္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္သည္ မိမိ၏ဇာတိေဒသ သုနာပရႏၱတိုင္း သုပၸာကရသို႔သြားျပီး အရွင္ဘုရားေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားေဒသနာေတာ္ကို တစ္ဆင့္ျဖန္႔ျဖဴးေဟာၾကားလိုသည့္အတြက္ တပည့္ေတာ္အား ခြင့္ေပးပါရန္ ေလ်ာက္ထားေတာင္းပန္ပါ၏ အရွင္သူျမတ္ဘုရား”

          ထိုမွ် ခရီးအလွမ္းေ၀းေသာေဒသ၌ ျမတ္စြာဘုရား၏တရားေဒသနာေတာ္ကို ၾကားနာဖူးျခင္းမရွိေသးေပ။ ယင္းကဲ့သို႔ တစိမ္းျပင္ျပင္ျဖစ္ေနေသာေဒသ၌ ဓမၼျဖန္႔ျဖဴးရန္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ျခင္းသည္ လြယ္ကူေသာအလုပ္မဟုတ္မွန္း သိေတာ္မူ၍ ျမတ္ဗုဒၶက ပုဏၰမေထရ္၏ သာသနာျပဳလိုေသာဆႏၵ မည္မွ်ထက္သန္မႈရွိသနည္းဆိုသည္ကို သိလိုေသာေၾကာင့္ စစ္ေဆးၾကည့္ေတာ္မူသည္။

“ ငါ့ရွင္ပုဏၰ၊ သုနာပရႏၱတိုင္းသားတို႔သည္ စကားအေျပာအဆိုေျပေျပျပစ္ျပစ္မရွိဘဲ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း၊ ရိုင္းရိုင္းစိုင္းစိုင္း ေျပာဆိုတတ္ၾက၏။ အကယ္၍ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားက ငါ့ရွင္ပုဏၰကို ေရရြက္တိုင္းထြာၾကမည္ဆိုလ်င္ သင္မည္ကဲ့သို႔သေဘာထားမည္နည္း”

          “ အရွင္သူျမတ္ဘုရား…၊ အကယ္၍ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားက တပည့္ေတာ္ကိုေရရြက္တိုင္းထြာၾကမည္ဆိုလ်င္ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားသည္ တပည့္ေတာ္ကိုေရရြက္တိုင္းထြာၾကေသာ္လည္း လက္ျဖင့္ ရိုက္နွက္ပုတ္ခတ္ျခင္းမလုပ္သည့္အတြက္ အလြန္တရာေတာ္သူမ်ားျဖစ္ၾက၏ ဟူ၍တပည့္ေတာ္မွတ္ယူပါမည္ ဘုရား”

          “ ငါ့ရွင္ပုဏၰ၊ အကယ္၍သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားက လက္ျဖင့္ရိုက္နွက္ပုတ္ခတ္ျခင္းကို ျပဳလုပ္ၾကမည္ဆိုလ်င္ သင္မည္ကဲ့သုိ႔သေဘာထားမည္နည္း”

          “ အရွင္သူျမတ္ဘုရား၊ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားသည္ လက္ျဖင့္ ရိုက္နွက္ပုတ္ခတ္ျခင္း လုပ္ရံုမွ်သာလုပ္ျပီး အုတ္ခဲ၊ ေက်ာက္ခဲမ်ားျဖင့္ မေပါက္ၾကသည့္အတြက္ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားသည္ ေက်းဇူးၾကီးမားလွပါေပ၏ဟူ၍ တပည့္မွတ္ယူပါမည္ဘုရား”

          “ ငါ့ရွင့္ပုဏၰ၊ အကယ္၍သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားက ငါ့ရွင္ပုဏၰကို အုတ္ခဲ၊ ေက်ာက္ခဲမ်ားျဖင့္ ပစ္ေပါက္ၾကမည္ဆိုလ်င္ သင္မည္ကဲ့သို႔ျပဳလုပ္မည္နည္း”

          “ အရွင္သူျမတ္ဘုရား၊ အကယ္၍ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားက တပည့္ေတာ္ကို အုတ္ခဲ၊ ေက်ာက္ခဲမ်ားျဖင့္ ပစ္ေပါက္ၾကမည္ဆိုပါလ်င္လည္း သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားသည္ တပည့္ေတာ္ကုိ တုတ္နွင့္မရိုက္သည့္အတြက္ ေက်းဇူးၾကီးလုပါေပ၏ဟူ၍ တပည့္ယူဆရပါလိမ့္မည္ဘုရား”

          “ ငါ့ရွင္ပုဏၰ၊ အကယ္၍ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားက သင့္ကိုတုတ္နွင့္ရိုက္ၾကမည္ဆိုလ်င္ သင္မည္ကဲ့သို႔ျပဳလုပ္မည္နည္း”

          “ အရွင္သူျမတ္ဘုရား၊ အကယ္၍ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားသည္ တပည့္ေတာ္ကိုတုတ္နွင့္ရုိက္သည္ဆိုလ်င္လည္း တပည့္ေတာ္ကို လက္နက္ျဖင့္ မထိုးနွက္၊ မတိုက္ခိုက္သည့္အတြက္ ယဥ္ေက်းသူမ်ားျဖစ္၏ဟု သေဘာထားျပီး သူတို႔တပည့္ေတာ္ ခ်ီက်ဴးစကား မေျပာၾကားဘဲေန၍ ျဖစ္လိမ့္မည္မဟုတ္ပါဘုရား”

          “ ငါ့ရွင္ပုဏၰ၊ အကယ္၍ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားက သင့္ကို လက္နက္ျဖင့္ထိုးနွင္တိုက္ခိုက္မည္ဆိုလ်င္ သင္မည္ကဲ့သို႔သေဘာထားမည္နည္း”

          “ အရွင္သူျမတ္ဘုရား၊ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားသည္ တပည့္ေတာ္အား ထက္ေသာလက္နက္ျဖင့္ အဆံုးမစီရင္သည့္အတြက္ ေက်းဇူးၾကီးမားသူမ်ားျဖစ္ၾကပါေပ၏ဟူ၍ တပည့္ေတာ္ထင္မွတ္ယူရပါမည္ ဘုရား”

          “ ငါ့ရွင္ ပုဏၰ၊ အကယ္၍ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားက သင့္ကို ထက္ေသာလက္နက္ျဖင့္ အဆံုးစီရင္မည္ဆိုလ်င္ သင္မည္သို႔ုျပဳလုပ္မည္နည္း”

          “ အရွင္ျမတ္ဘုရား၊ လူတစ္ခ်ိဳ႕သည္ အသက္ရွင္ေနရျခင္းကို ျငီးေငြ႕လာျပီး မိမိကိုယ္မိမိ အဆံုးစီရင္ရန္အတြက္ လက္နက္ကိုရွာၾကပါ၏။ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားသည္ တပည့္ေတာ္အားထက္ေသာ လက္နက္ျဖင့္ အဆံုးစီရင္လိုက္သည့္အတြက္ တပည့္ေတာ္ လက္နက္တစ္စံုတရာ ရွာစရာမလိုေတာ့ပါ။ သို႔ပါ၍ သုနာပရႏၱတိုင္းသားမ်ားသည္ တပည့္ေတာ္အတြက္အလြန္တရာ ေက်းဇူးမ်ားသူမ်ားျဖစ္မည္ဟူ၍ ထင္မွတ္ရပါမည္ဘုရား”

          “ သာဓု…သာဓု…သာဓု…ငါ႔ရွင္ပုဏၰ၊ သင္သည္ သုနာပရႏၱတိုင္းသို႔ သြားျပီး စိတ္ခ်လက္ခ် ေနနိုင္၊ သာသနာျပဳနိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ပါးျဖစ္သည္ဟု ငါအသိအမွတ္ျပဳလိုက္ျပီ “

          ခရီးအလြန္ အလွမ္းေ၀းေသာနယ္္ေျမေဒသသို႔ ျမတ္စြာဘုရား၏အဆံုးအမျဖစ္ေသာတရားဓမၼျဖန္႔ျဖဴးဖို႔သြားရန္၊ သာသနာျပဳရန္အတြက္ ပုဏၰမေထရ္ကဲ့သို႔ေသာဇြဲ သတၱိနွင့္ျပည္စံုေသာ ရဟန္းငယ္၊ ရဟန္းရြယ္မ်ား မ်ားစြာလိုအပ္သည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ကိုရယူျပီးလ်င္ ပုဏၰမေထရ္သည္ မိမိ၏ ေမြးရပ္ေျမျဖစ္ေသာသုနာပရႏၱတိုင္းသို႔ ထြက္ခြါသြားေလသည္။ ပါဠိသုတၱန္မ်ား၏ အဆိုအရ ပုဏၰမေထရ္သည္ ထိုနွစ္ထဲ၌ပင္လူေပါင္းငါးရာတို႔အား ျမတ္စြာဘုရား၏သာသနာေတာ္ကို သက္၀င္ယံုၾကည္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ပုဏၰမေထရ္သည္ မဟာရွတ္တရျပည္နယ္ သို႔မဟုတ္ သုနာပရႏၱတိုင္းသို႔ ျမတ္စြာဘုရား၏ အဆံုးအမသာသနာကို စတင္ခ်သူျဖစ္ျပီး ျမတ္စြာဘုရားထံသို႔ ျပန္လည္ၾကြသြားနိုင္ျခင္းမရွိေပ။ သို႔ေသာ္လည္း ပရိနိုဗၺာနစံ၀င္ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားေသာ သတင္းစကားမွာမူ ျမတ္စြာဘုရားထံ ေရာက္ရွိသြားသည္။ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားၾကားတြင္ပုဏၰသည္ သုနာပရႏၱတိုင္းမွ ပုဏၰ ဟူေသာအမည္ျဖင့္ေက်ာ္ၾကားသူျဖစ္သည္။

          သာသာနာျပဳလုပ္ငန္းအေပၚထားရွိေသာ အရွင္ပုဏၰမေထရ္၏ စိတ္သေဘာထားကိုၾကည့္လ်င္ ေလာကအေပၚမည္မွ် ေမတၱာထားသနည္း၊ သတၱ၀ါမ်ားအားမည္မွ်သနားသနည္းဆိုသည္ကိုသိနို္င္သည္။ ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူသြားသည္မွာ နွစ္ေပါင္း (၂၅၀၀) ေက်ာ္ခဲ့ျပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ျမတ္စြာဘုရား၏ အဆံုးအမ သာသနာေတာ္ကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ေတြ႔ျမင္ေနရသည္မွာ သာသနာျပဳအာဇနည္ မေထရ္ျမတ္မ်ား၏ ၾကီးမားေသာ ဇြဲလံုလ ၀ီရိယေက်းဇူးေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။ကံေကာင္းေထာက္မစြာ သာသနာေတာ္နွင့္မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႔ၾကံဳေနရခိုက္ သာသနာေတာ္၏ အဆံုးအမတိုင္း မေကာင္းမႈဟူမွ်ကိုေရွာင္ၾကည္ျပီး၊ ေကာင္းမႈကုသိုလ္တရားမ်ားကိုျဖည့္ဆည္းကာ မိမိတို႔၏ စိတ္ကိုျဖဴစင္႔ေအာင္ပြားမားအားထုတ္လ်က္ ျမတ္စြာ၏ဘုရား၏ သာသနာေတာ္ ကမၻာတည္သေရြ႕တည္တန္႔ ရွင္သန္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္နိုင္ေသာ သာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္မ်ား မ်ားစြာလိုအပ္သလို၊ သာသနာျပဳနိုင္ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးဖို႔ လည္းအလြန္ပင္အေရးၾကီးသည္။

          အေသာကမင္း လက္ထက္က တတိယသဂၤါယနာ၏ အၾကီးမႈးျဖစ္ေသာ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ မေထရ္သည္ သဂၤါယနာတင္အျပီးတြင္ “ျပည္ပေဒသမ်ားတြင္ျမတ္ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမသာသနာကို ဘယ္လုိျဖန္႔ျဖဴးရမည္နည္း” ဟုေတြးေတာစိတ္ကူးမိေလသည္။ ထိုအခါသူသည္ ေအာက္ပါရဟန္းေတာ္တို႔အား  သာသနာျပဳတာ၀န္ကို တိုင္းနိုင္ငံ ေဒသအသီးသီးသုိ႔ ပို႔ေဆာင္တာ၀န္ေပးေလသည္။ မဇၹႏၱိကမေထရ္ကို ကရွမိရႏွင့္ ဂႏၶာရတိုင္းသို႔ပို႔ေလသည္။ မဟာေဒ၀မေထရ္ကို မိဟိသက မ႑လသို႔ပို႔လသည္။ ရကၡိတမေထရ္ကို အပရႏၱသို႔လည္းေကာင္း၊ မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္ကို မဟာရ႒သို႔လည္းေကာင္၊ မဟာရကၡိတ မေထရ္ကို ေယာနကေလာက(ဂရိတ္တိုင္းမ်ား)သို႔မ်ားလည္းေကာင္း၊ မဇၥ်ိမ မေထရ္ကို ဟိမ၀တ (ဟမိ၀ႏၱာ) ေဒသသို႔လည္းေကာင္း၊ ေသာဏႏွင့္ ဥတၱရမေထရ္ကို သု၀ဏၰဘုမၼိသို႔လည္းေကာင္း၊ မဟိႏၵမေထရ္ကို ဣဋၬိလ၊ ဥတၱိယ၊သမၺလ၊ ဘဒၵသာလမေထရ္တို႔နွင့္အတူ တမၺပဏၰိ သီဟိုဠ္ကြ်န္းသို႔လည္းေကာင္း ပို႔ေလသည္။ အေသာကမင္းလက္ထက္၌ ဗုဒၶဘာသာသည္ ေအာင္ပြဲခံေသာေခတ္ျဖစ္ေလသည္။ ထိုေခတ္က သာသနာျပဳလုပ္ငန္းကို စနစ္တက် က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းသုိ႔ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္နွင့္ အေသာကမင္းတို႔၏ အစီအစဥ္ျဖင့္ ကိုးတိုင္း ကိုးဌာနသို႔ သာသနာျပဳအဖဲြမ်ား ေစလႊတ္၍ သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းကိုက်ယ္ျပန္႔စြာ ျပဳလုပ္နိုင္ခဲ့သည့္အတြက္ေၾကာင္း့ ယေန႔ တိုင္ေအာင္ ျမတ္ဗုဒၶ၏သာသနာေတာ္သည္ ဆက္လက္ ထြန္းလင္းေတာက္ပေနသည္ကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ေတြ႕ျမင္ေနရျခင္းျဖစ္သည္။ ေတာက္ပေနေသာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ သာသနာေတာကို ပို၍ပို၍ဆက္လက္ေတာက္ပနိုင္ေအာင္ထိန္းသိမ္း ၾကိဳးစားရမည့္တာ၀န္မွာလည္း သာသနာျပဳ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ သာသနာေတာ္ကို ေထာက္ပံ့ၾကေသာ၊ သာသနာေတာ္ကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားတို႔၏ အေပၚ၌မ်ားစြားတည္ေနေပသည္။

                                                အရွင္အာေလက၊ သာသနဓဇဓမၼာမရိယ